ÇOCUK VE YALAN
Yalan söylemek kişinin korktuğu ve kaygılandığı zamanlarda bu duygulardan kurtulmak için
kullandığı savunma mekanizmasıdır. Bir bakıma kendisini korumasıdır. Yalan konusunda
çocuğun gelişim düzeylerini de göz önünde bulundurmak gerekir. 6-7 yaşlarından önce
çocuklarda gözlemlediğimiz hayali söylemler, abartılı anlatımlar yalan söylüyor olarak
değerlendirilmemelidir.
ÇOCUKLAR NEDEN YALAN SÖYLER
- Çocuklar zaman zaman ilgi çekmek için de yalana başvurabilir. Çocuk ailesiyle yeterli vakit
geçiremiyorsa, sevgisiz ve ilgisiz bir ortamı varsa, ilgiyi kendi üzerine çekmek için de yalan
söyleyebilir.
- Çocuk arkadaşlarının arasında yer edinmek amacıyla da yalan söyleyebilir. Örneğin
babasının mesleği hakkında yalan söyleyip, kendini bilinçsizce yüceltmek isteyebilir.
- Kendi yeteneklerinden habersiz olan, kendini değersiz hisseden çocukların daha fazla
yalan söylemeleri görülmektedir.
- Ailenin çocuğun potansiyelinden daha fazla olan beklentileri; çocuğun ailesinin sevgisini
kaybetmemek amacıyla da yalan söyleme nedeni olarak karşımıza çıkabilir.
- Ailede yalan söyleniyor olması da çocuğu yalana teşvik eder. Örneğin; çocuğun yanında
eve gelmek isteyen misafire, evde oldukları halde başka bir yere gideceklerini söylemeleri
gibi.
- Ailesinin ceza vereceğini düşünen çocuk da cezadan korktuğu için yalan söyleyebilir.
Örneğin; harçlığını bir günde bitiriyorsa ve 3 gün boyunca o harçlıkla idare etmesi
gerekiyorsa çocuk param çalındı diyerek yalana başvurabilir.
- Çocuk özlemini çektiği şeylerin de yalanını söyleyebilir. Örneğin annesi ve babası boşanan
ve babasıyla iletişimi hiç olmayan bir çocuk, babasıyla her gün konuştuğunu söyleyebilir.
ÖNERİLER
- Model olmak. Yalnızca onları uyararak değil, davranışlarıyla da yalan söyleme davranışına
karşı olunduğunu göstermek.
- Çocuğun yetenek ve kapasitesinin üzerinde beklentilerden sakınmak. Çocuğun yapı ve
gelişim sürecini göz önünde bulundurarak beklentileri belirlemek.
- Çocuğu akranlarıyla ya da yakınlarıyla karşılaştırmamak.
- Çocuğun yalanını irdelemek yerine neden yalan söylediğini araştırmak.
- Çocukla yeterli ve nitelikli vakit geçirmek ve içsel olarak motive etmek.
- Çocukları yalan söyleme davranışına iten problemlerin çözümleri üzerine odaklanmak.
- Baskıcı bir tutum yerine demokratik bir ebeveynlik tutumu sergilemek.
Kaynakça
- Yörükoğlu,A.Çocuk Ruh Sağlığı.Özgür yayınları,İstanbul,2003.
- Yavuzer,H.Çocuk Psikolojisi.Remzi Kitapevi,İstanbul,1997.
- Öz,İ,Çocukta Uyum Ve Davranış Bozuklukları,kök yayıncılık,Ankara,1997.
- Ağca,H.Ailede Eğitim,Seha Neşriyat,İstanbul,1995